قهوه‌ساز یکی از وسایل پرکاربرد و محبوب خانگی است که حضور آن در هر خانه‌ای به‌خوبی احساس می‌شود. کافی است مقدار مشخصی پودر قهوه درون مخزن بریزید، کمی آب اضافه کنید و تنها با فشردن یک دکمه، عطر دل‌انگیز قهوه تازه در فضای خانه پخش خواهد شد.
اما آیا تاکنون به این موضوع اندیشیده‌اید که درون این دستگاه چه می‌گذرد؟ آب چگونه از مخزن به پودر قهوه می‌رسد؟ دستگاه با چه سازوکاری به‌سرعت گرم می‌شود؟ و منشأ آن صدای قل‌قل معروف چیست؟
در این مطلب قصد داریم نگاهی دقیق‌تر به ساختار داخلی یک قهوه‌ساز معمولی بیندازیم. می‌خواهیم ببینیم پس از فشردن دکمه روشن، چه مراحلی طی می‌شود. همچنین به بررسی برخی مشکلات رایج که ممکن است موجب ازکارافتادن قهوه‌ساز شوند، خواهیم پرداخت.
برای آشنایی با دستگاه قهوه‌ساز در ادامه این مقاله سایت خرید قهوه گلد هنگام همراه ما باشید!
مطالب مرتبط:
بهترین وسیله برای دم کردن قهوه در خانه
انواع دستگاه قهوه‌ساز
دستگاه‌های قهوه‌ساز در انواع مختلفی تولید می‌شوند و هرکدام شیوه‌ی خاصی برای عصاره‌گیری از پودر قهوه دارند. یکی از پرکاربردترین انواع آن، قهوه‌ساز فیلتری یا درِپ است که در خانه‌ها و ادارات بسیار رایج است. در این نوع دستگاه، آب داغ به آرامی از میان فیلتر کاغذی یا فلزی عبور کرده و عصاره‌ی قهوه را استخراج می‌کند. نتیجه‌ی این فرایند، قهوه‌ای سبک، ملایم و کم‌اسید است که معمولاً در حجم زیاد آماده می‌شود و برای مصرف روزانه گزینه‌ی مناسبی به شمار می‌رود.
نوع دیگر، اسپرسوساز است که برای تهیه‌ی قهوه غلیظ و کرمی مانند اسپرسو، لاته یا کاپوچینو استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها با فشار بالا آب داغ را از میان پودر قهوه عبور می‌دهند و عصاره‌ای قوی، معطر و پرکف تولید می‌کنند. اسپرسوسازها در دو نوع خانگی و صنعتی عرضه می‌شوند. برخی از مدل‌های اسپرسوساز به فوم‌ساز یا بخاردهنده برای تهیه نوشیدنی‌های ترکیبی نیز مجهز هستند.
در کنار این دو نوع رایج، موکاپات‌ها، فرنچ‌پرس‌ها و قهوه‌سازهای کپسولی نیز محبوبیت بالایی دارند. موکاپات‌ها با فشار بخار روی اجاق کار می‌کنند و قهوه‌ای غلیظ شبیه اسپرسو تولید می‌کنند. فرنچ‌پرس‌ها با فشار دستی پیستون، قهوه‌ای با بافت طبیعی‌تر و روغنی‌تر به دست می‌دهند. قهوه‌سازهای کپسولی نیز برای کسانی طراحی شده‌اند که به دنبال سرعت و تمیزی در تهیه قهوه هستند. کافی است کپسول مخصوص را در دستگاه قرار دهید تا در چند ثانیه یک فنجان قهوه‌ی تازه آماده شود.
مطالب مرتبط:
راهنمای جامع درجه آسیاب قهوه برای انواع روش‌های دم‌آوری
مروری بر انواع دستگاه قهوه‌ساز
معمولا وقتی اسم قهوه‌ساز به میان می‌آید، دستگاه‌های برقی به ذهنمان می‌آید. اما به صورت کلی هر وسیله‌ای که برای تهیه قهوه به کار می‌رود، نوعی قهوه‌ساز است. البته خرید پودر قهوه برای هر کدام از این دستگاه‌ها متفاوت است، یعنی اندازه آسیاب آن‌ها با هم تفاوت دارد.
در ادامه به صورت سریع انواع دستگاه قهوه‌ساز را با هم مقایسه می‌کنیم.
قهوه‌ساز | مناسب برای | اندازه آسیاب قهوه | ویژگی مهم |
اسپرسوساز | اسپرسو، کاپوچینو، لاته | بسیار ریز (مانند آرد) | استفاده از فشار بالا (۹ بار) برای استخراج سریع و غلیظ |
موکاپات (قهوه‌ساز روگازی) | قهوه غلیظ شبیه اسپرسو | ریز تا متوسط | تهیه قهوه با فشار بخار آب روی اجاق گاز |
جذوه (قهوه ترک) | قهوه ترک | بسیار ریز و نرم | جوشاندن مستقیم قهوه در آب تا ایجاد کف طبیعی |
فرنچ پرس | قهوه کلاسیک، بدنه‌دار و روغنی | درشت | بدون فیلتر کاغذی، حفظ عطر و روغن طبیعی قهوه |
کمکس (Chemex) | قهوه صاف و ملایم (قهوه دمی) | متوسط تا کمی درشت | فیلتر کاغذی ضخیم برای طعمی شفاف و بدون تلخی |
آئروپرس (AeroPress) | قهوه غلیظ یا اسپرسوی سبک | متوسط تا ریز | استفاده از فشار دستی، سریع و قابل حمل |
پرکولاتور | قهوه غلیظ و قوی | متوسط | گردش مداوم آب داغ در پودر قهوه برای دم‌آوری یکنواخت |
قهوه‌ساز دستی (Drip Coffee Maker) | قهوه آمریکایی (ملایم) | متوسط | عبور آب داغ از فیلتر برای تهیه قهوه سبک |
قهوه‌ساز سرد (Cold Brew Maker) | قهوه سرد و کم‌اسید | درشت | خیساندن طولانی در آب سرد برای طعمی ملایم |
آئروپرس قابل‌حمل یا دستی | اسپرسوی سبک در سفر | متوسط تا ریز | کارکرد با فشار دستی و زمان دم کوتاه |
قهوه‌ساز همان اسپرسوساز است؟
بسیاری از واژه‌های اسپرسوساز و قهوه‌ساز به جای هم استفاده می‌کنند اما این درست نیست. چون‌که قهوه‌ساز و اسپرسوساز دقیقاً یک چیز نیستند.
قهوه‌ساز (Coffee Maker) به دستگاه‌هایی گفته می‌شود که برای تهیه‌ی انواع قهوه‌های سبک‌تر مثل قهوه فرانسه، ترک یا فیلتری طراحی شده‌اند. در این دستگاه‌ها، آب داغ به آرامی از میان پودر قهوه عبور می‌کند و نوشیدنی‌ای با طعم ملایم‌تر و غلظت کمتر تولید می‌شود.
اسپرسوساز (Espresso Machine) اما مخصوص تهیه‌ی اسپرسو است، قهوه‌ای غلیظ و معطر که با فشار زیاد آب داغ از میان پودر قهوه‌ی بسیار ریز آسیاب‌شده عبور می‌کند. اسپرسو پایه‌ی بسیاری از نوشیدنی‌های محبوب مانند لاته، کاپوچینو، موکا و ماروچینو است.
نکته: هر اسپرسوسازی یک نوع قهوه‌ساز تخصصی است. اما هر دستگاه قهوه‌سازی نمی‌تواند اسپرسو تهیه کند.
اگر هدف شما درست کردن نوشیدنی‌هایی مثل ماروچینو، کاپوچینو یا آمریکانو است، اسپرسوساز گزینه‌ی بهتری است. اما اگر بیشتر قهوه‌ی ساده و ملایم می‌نوشید، همان قهوه‌ساز فیلتری کارتان را راه می‌اندازد.
مطالب مرتبط:
دستگاه قهوه‌ساز با موکاپات چه تفاوتی دارد؟
موکاپات نوعی قهوه‌ساز است. اما اگر بخواهیم قهوه‌ساز را در همان معنای رایج یعنی قهوه‌ساز برقی در نظر بگیریم، تفاوت آن با موکاپات در روش دم‌آوری و نوع قهوه‌ای است که تولید می‌کنند. دستگاه قهوه‌ساز برقی معمولاً برای تهیه‌ی قهوه‌های فیلتری یا آمریکایی استفاده می‌شود.
در دستگاه قهوه‌ساز برقی، آب به آرامی از میان پودر قهوه عبور می‌کند. سپس قهوه‌ای با طعم ملایم، اسیدیته‌ی کمتر و حجم بیشتر به دست می‌آید. به دلیل دمای کنترل‌شده و فرایند آهسته‌ی عصاره‌گیری، طعم نهایی قهوه در دستگاه‌های قهوه‌ساز یکنواخت و سبک است. این قهوه معمولاً برای افرادی که نوشیدنی ملایم‌تری می‌خواهند، مناسب‌تر است.
در مقابل، موکاپات یا همان قهوه‌ساز روگازی، به فشار بخار برای عبور آب از میان پودر قهوه متکی است. این روش باعث می‌شود قهوه‌ای غلیظ‌تر و قوی‌تر نسبت به قهوه فیلتری تولید شود که از نظر طعم به اسپرسو شباهت دارد. موکاپات‌ها معمولاً فلزی هستند و در اندازه‌های مختلف تولید می‌شوند. استفاده از آن‌ها نیاز به مهارت و توجه بیشتری دارد تا قهوه نسوزد یا بیش از حد تلخ نشود.
از نظر کاربرد، دستگاه قهوه‌ساز گزینه‌ای راحت‌تر و مناسب برای استفاده‌ی روزمره در محیط کار یا خانه است، زیرا فرایند دم‌آوری به‌صورت خودکار انجام می‌شود. اما موکاپات برای کسانی مناسب است که دوست دارند در تهیه‌ی قهوه نقش فعالی داشته باشند و از تجربه‌ی سنتی دم‌کردن قهوه لذت ببرند. به طور خلاصه، اگر راحتی و سرعت برایتان مهم‌تر است، دستگاه قهوه‌ساز انتخاب بهتری است. ولی اگر به دنبال طعم قوی‌تر و تجربه‌ی نزدیک‌تر به اسپرسو هستید، موکاپات انتخاب ایده‌آلی خواهد بود.
مطالب مرتبط:
چگونه با موکاپات قهوه درست کنیم؟
درون قهوه‌ساز برقی چه می‌گذرد؟
قهوه‌سازهای مدرن، برخلاف ظاهر نسبتاً پیچیده خود، دارای ساختاری ساده و قابل درک هستند. هنگامی که درِ قهوه‌ساز را باز می‌کنید، با مکانیزمی بسیار سرراست و منظم روبه‌رو می‌شوید.
با کمی دقت می‌توان دریافت که قهوه‌ساز از سه بخش اصلی تشکیل شده است که در ادامه به‌صورت خلاصه معرفی می‌شوند:
مخزن آب: در سمت راست دستگاه قرار دارد و در ابتدای کار، آب درون آن ریخته می‌شود.
لوله سفید: از قسمت پایینی مخزن آغاز می‌شود و آب داغ را به بخش بالایی دستگاه، یعنی ناحیه چکه، منتقل می‌کند.
پخش‌کننده آب: در سمت چپ دستگاه قرار گرفته است. آب داغ از طریق لوله سفید به این قسمت رسیده و به‌طور یکنواخت بر سطح پودر قهوه پاشیده می‌شود.
بنابراین تا این مرحله می‌توان گفت که قهوه‌ساز ساختار چندان پیچیده‌ای ندارد. اکنون زمان آن است که نگاهی به بخش زیرین دستگاه بیندازیم و ببینیم در آن قسمت چه فرآیندی رخ می‌دهد.
ساختار بخش زیرین قهوه‌ساز
در قسمت زیرین مخزن، پایه‌ای قرار دارد که شامل دو لوله نارنجی‌رنگ و یک المنت حرارتی است.
لوله نارنجی بالایی: وظیفه انتقال آب سردی را دارد که از مخزن پایین می‌آید.
لوله نارنجی پایینی: مسیر عبور آب داغ است و به لوله سفید متصل می‌شود.
در سمت چپ پایه، المنت حرارتی قرار گرفته که در واقع بخش اصلی و حیاتی قهوه‌ساز محسوب می‌شود؛ به‌گونه‌ای که بدون وجود آن، دستگاه قادر به عملکرد نخواهد بود.
در ادامه، به بررسی جنس و نحوه عملکرد این المنت حرارتی خواهیم پرداخت.
مطالب مرتبط:
چگونه دستگاه قهوه‌ساز خود را تمیز کنیم؟
المنت حرارتی قهوه‌ساز
المنت حرارتی قهوه‌ساز در واقع سیمی پیچیده‌شده است که شباهت زیادی به رشته درون لامپ دارد. این سیم درون نوعی گچ یا عایق نسوز قرار می‌گیرد تا در برابر حرارت مقاوم‌تر بوده و از آسیب دیدن آن جلوگیری شود.
المنت حرارتی دو وظیفه اصلی بر عهده دارد:
گرم کردن آب موجود در مخزن
گرم نگه داشتن قهوه پس از آماده شدن
این المنت درست در زیر مخزن قرار گرفته است تا گرما به‌صورت یکنواخت در سراسر مخزن پخش شود.
از دیگر بخش‌های مهم قهوه‌ساز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
دکمه روشن/خاموش: وظیفه قطع و وصل جریان برق المنت را بر عهده دارد.
سنسور حرارتی و فیوز: برای جلوگیری از داغ شدن بیش از حد المنت به کار می‌روند.
شیر یک‌طرفه: از بازگشت آب جوش به داخل مخزن جلوگیری می‌کند.
اکنون که با اجزای اصلی قهوه‌ساز آشنا شدیم، زمان آن فرا رسیده است که دستگاه را روشن کنیم و ببینیم در عمل چگونه فرآیند دم‌آوری قهوه انجام می‌شود.
نحوه درست کردن قهوه با دستگاه قهوه ساز برقی
اکنون زمان آن است که ببینیم قهوه‌ساز چگونه با استفاده از چند قاشق پودر قهوه و مقداری آب سرد، فنجانی قهوه داغ و خوش‌عطر آماده می‌کند. فرآیند عملکرد قهوه‌ساز را می‌توان به‌صورت خلاصه در مراحل زیر بیان کرد:
هنگامی که آب سرد را درون مخزن می‌ریزید، آب از طریق سوراخ تعبیه‌شده در کف مخزن وارد لوله نارنجی‌رنگ می‌شود.
سپس آب از شیر یک‌طرفه عبور کرده و وارد لوله آلومینیومیِ المنت حرارتی می‌گردد. در این مرحله، بخشی از آب به‌واسطه نیروی جاذبه به سمت بالا در لوله سفید حرکت می‌کند.
با افزایش دما و جوش آمدن آب، حباب‌های بخار درون لوله سفید به سمت بالا حرکت می‌کنند.
آب داغ از قسمت بالایی لوله سفید خارج شده و به‌صورت یکنواخت بر سطح پودر قهوه پخش می‌شود.
در هنگام عبور آب از میان پودر قهوه، روغن طبیعی موسوم به کافئول و عطر قهوه استخراج شده و در نتیجه، فنجانی قهوه خوش‌طعم و معطر آماده نوشیدن خواهد بود.
مطالب مرتبط:
چه چیزهایی ممکن است باعث خرابی قهوه ساز برقی شود؟
تصور کنید صبح زود با چشمانی نیمه‌باز به سراغ قهوه‌ساز خود می‌روید. منتظرید با فشردن آن دکمه جادویی، صدای قل‌قل آشنا شنیده شود و عطر قهوه تازه در فضای خانه بپیچد. اما ناگهان متوجه می‌شوید هیچ اتفاقی نمی‌افتد؛ نه صدایی، نه حرارتی و نه حتی نشانی از قهوه!
بیایید بررسی کنیم چه عواملی معمولاً باعث از کار افتادن قهوه‌ساز می‌شوند:
خرابی سیم برق یا دکمه روشن/خاموش
ممکن است سیم یا کلید دستگاه دچار سوختگی یا قطع اتصال شود. در چنین شرایطی، بهتر است از یک تعمیرکار متخصص کمک بگیرید، زیرا تعمیر نادرست این بخش‌ها می‌تواند خطر آتش‌سوزی به همراه داشته باشد.
گرفتگی شیر یک‌طرفه
گاهی ذرات ریز باعث می‌شوند شیر یک‌طرفه در وضعیت باز یا بسته باقی بماند. معمولاً می‌توان با یک وسیله ظریف مانند خلال‌دندان، جرم یا ذرات مزاحم را خارج کرده و مشکل را برطرف نمود.
رسوب کلسیم در لوله‌های قهوه‌ساز برقی
رسوب کلسیم به‌ویژه در لوله آلومینیومیِ المنت حرارتی تجمع می‌یابد. برای رفع این مشکل کافی است یک‌بار محلول سرکه را از داخل دستگاه عبور دهید. سپس دو بار آب خالص در آن بریزید تا بوی سرکه به‌طور کامل از بین برود.
مطالب مرتبط:
راهنمای جامع تمیز کردن دستگاه اسپرسوساز
خرابی المنت یا سنسورهای حرارتی
در صورت بروز این نوع خرابی، معمولاً امکان تعمیر وجود ندارد، زیرا تهیه قطعات یدکی دشوار است. در چنین مواردی تعویض دستگاه گزینه مناسب‌تری خواهد بود.
در پایان، بد نیست نگاهی بیندازیم به قابلیت‌های متنوع قهوه‌سازهای جدید که کار با آن‌ها را آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر کرده‌اند:
تایمر قابل برنامه‌ریزی
آسیاب داخلی برای خرد کردن دانه‌های قهوه تازه
قابلیت توقف در حین دم‌آوری
تنظیم میزان غلظت قهوه
سیستم شست‌وشوی خودکار و فیلتر تصفیه آب
شمارنده تازگی قهوه و خاموشی خودکار
سخن پایانی
در نهایت، قهوه‌ساز را می‌توان یکی از کاربردی‌ترین اختراعات دنیای مدرن دانست که فرآیند تهیه قهوه را از یک کار زمان‌بر و دقیق به عملی آسان، سریع و دل‌پذیر تبدیل کرده است. این دستگاه با ترکیب فناوری حرارت و فشار، امکان دم‌آوری قهوه‌ای با عطر و طعم ثابت و کنترل‌شده را فراهم می‌کند. به‌ویژه برای افرادی که در طول روز مشغله زیادی دارند اما نمی‌خواهند از لذت نوشیدن یک فنجان قهوه تازه‌دم صرف‌نظر کنند. شناخت ساختار، اجزا و نحوه عملکرد قهوه‌ساز به ما کمک می‌کند تا از دستگاه خود بهترین بهره را ببریم و کیفیت قهوه تهیه‌شده را به‌مرور بهبود دهیم.
در کنار کارایی و راحتی، تنوع مدل‌های قهوه‌ساز نیز باعث شده تا هر فرد با توجه به سلیقه، بودجه و نوع قهوه مورد علاقه‌اش گزینه‌ای مناسب پیدا کند. از دستگاه‌های ساده خانگی گرفته تا مدل‌های حرفه‌ای اسپرسوساز، همگی در نهایت با هدف ارائه تجربه‌ای لذت‌بخش از نوشیدن قهوه طراحی شده‌اند. بنابراین، اگرچه انتخاب قهوه‌ساز مناسب ممکن است در ابتدا کمی دشوار به نظر برسد. اما با شناخت ویژگی‌ها و نیازهای شخصی، می‌توان دستگاهی انتخاب کرد که هر روز صبح با عطر قهوه تازه، آغازگر روزی پرانرژی باشد.
قهوه‌ساز شما از هر مدلی که باشد، ما پودر قهوه متناسب با آن را ارائه می‌دهیم. البته اگر هم مصرف ماهانه قهوه شما زیاد است، خرید قهوه کیلویی را به شما پیشنهاد می‌کنیم. برای مشاهده شرایط خرید قسطی قهوه کلیک کنید.
